Bij Estinea werken we met POS-gesprekken: gesprekken tussen begeleider en een bewoner/deelnemer over hoe iemand zijn of haar leven ervaart (kwaliteit van bestaan) en wat je kunt doen om de kwaliteit van bestaan te verhogen. 


In 2024 en begin 2025 hebben drie ambulante teams (Team Ambulant Aalten, Ambulant Hamelandroute en Ambulant Winterswijk) met elkaar de uitkomsten van de POS-gesprekken besproken. Dit hebben zij gedaan in een spiegelgesprek. Dit is een gesprek tussen teams die vergelijkbare ondersteuning geven. Het was voor het eerst dat ambulante teams dit deden. Ze keken naar de uitkomsten van achttien mensen. Arja te Brake, ambulant begeleider, vertelt over wat haar is opgevallen en wat dit spiegelgesprek haar heeft opgeleverd. 

In de POS-uitkomsten gaven de mensen die jullie ondersteunen hoge scores op de onderwerpen ‘Zelf kiezen’, ‘Lekker in je vel’, ‘Rechten’ en ‘Geld en eigen spullen’. Dit was bij alle drie de ambulante teams zo. 
Wat zegt jou dit?

Arja: “Ik zie dat als positief, herken hierin ook waar we als Estinea voor staan en het geeft mij ook een bevestiging dat ik mijn werk goed doe. Dat is waar ik voor werk, dat voelt goed. Als ambulant begeleider besteed je veel aandacht aan bijvoorbeeld het versterken van eigen regie van de mensen die je ondersteunt. Verder vind ik het opvallend dat mensen met weinig geld en eigen spullen een hoge score gaven op dit onderwerp. Ik zie dat ze tevreden zijn met de kleine dingen die ze hebben, dat doet me goed.” 

Lagere scores waren er bij ‘Meedoen en erbij horen’ en ‘Familie, vrienden en bekenden’.
Hoe verklaar je dat?

Arja: “Onze ervaring als ambulant begeleider is dat meedoen in de samenleving vaak niet vanzelfsprekend is voor mensen die we ondersteunen. Dat kan te maken hebben met iemands beperking, zoals autisme. Of dat ze het spannend vinden iets nieuws te doen, dit niet durven. Het gaat dan vaak over kleine dingen, zoals fruit halen in de winkel of een recept ophalen bij de apotheek. En het heeft vaak te maken met gewoon niet weten hoe iets te doen. 
De mensen die we ondersteunen hebben soms weinig contact met vrienden. Ze geven aan daar geen behoefte aan of energie voor te hebben. Sommige mensen willen wel graag vrienden, maar het lukt ze niet om contacten te maken. Anderen kunnen het er niet bij hebben, omdat het teveel of te druk voor hen is. Dit kan wel zorgen voor gevoelens van eenzaamheid.” 

Wat is je rol als ambulant begeleider hierin?

“Ik denk dat het als ambulant begeleider eerst belangrijk is dat je weet waarom iemand niet mee wil doen of weinig contact heeft met familie, vrienden/bekenden. Dan kun je er daarna, als diegene dat wil, iets aan doen, samen. Een eerste stap hierin kan bijvoorbeeld zijn om samen met iemand een boodschappenlijstje te maken en naar de winkel gaan om bijvoorbeeld fruit te halen. Dan kan je daarna kijken wat de volgende stap kan zijn.” 

In een POS-gesprek vertelt een bewoner of iemand die de bewoner goed kent, hoe het gaat en wat voor de bewoner belangrijk is. Hij of zij zegt ook wat er beter kan.
De begeleider luistert en schrijft op wat de bewoner van de acht levensdomeinen vindt.
Die acht onderwerpen staan in de afbeelding hieronder.

Hoe verder in 2025?

We gaan bekijken hoe we de spiegelgesprekken breder in kunnen zetten bij Estinea. 

Bij de mensen die ondersteuning krijgen van het ambulante team van de Hamelandroute liggen de scores juist iets hoger op die onderwerpen. Hoe verklaar je dat?

Arja: “Ambulante ondersteuning op de Hamelandroute is anders georganiseerd dan in de twee andere teams. De mensen daar wonen daar dicht bij elkaar, in één gebouw en komen zo makkelijker in contact met elkaar.
​​​​​​​Ook stimuleren begeleiders het meer om mee te doen aan activiteiten. Hoewel het om een kleine groep mensen gaat, lijkt het erop dat deze woonvorm bijdraagt aan de kwaliteit van bestaan voor de mensen die daar wonen.”   

Wat levert het spiegelgesprek op?

Arja:“Ik vond het leuk en leerzaam om de uitkomsten van verschillende teams te vergelijken en te bespreken. Een spiegelgesprek geeft mij een feedback over hoe ik en mijn collega’s in mijn team het werk doen. En het geeft ook een mooie kritische blik op mijn werk. Ik zie wat positief is en het levert aandachtspunten op waarmee we aan de slag kunnen. Bijvoorbeeld bekijken of we mensen meer kunnen stimuleren mee te doen met bestaande activiteiten in de regio of deze zelf te organiseren. Meer aandacht voor het samen doen, zoals samen boodschappen doen, etc. Waarbij we wel aandacht blijven houden voor de eigen regie van de mensen. 


Ik deel de uitkomst graag met de rest van de collega’s in mijn team, manager, adviseur zorgprocessen en de participatiecoaches, zodat we met de aandachtspunten gezamenlijk in de regio Winterswijk aan de slag kunnen. Ik neem de uitkomsten ook graag mee de volgende keer als we een (aanbestedings)gesprek hebben met de gemeente. We kunnen dan mooi toelichten wat wij doen en waar wij aan bijdragen.” 

Over de POS

De POS is de afkorting van Persoonlijke Ondersteunings­uitkomsten Schaal. Met de POS meet je de kwaliteit van bestaan van iemand. Je weet dan hoe iemand zijn of haar leven ervaart. En wat je – als Estinea - kunt doen om de kwaliteit van bestaan te verhogen. Bijvoorbeeld door de zorg en ondersteuning te verbeteren. Dat is belangrijk voor de bewoner, maar ook voor iedereen die met de zorg en ondersteuning te maken heeft.


Het POS-gesprek

Eén keer in de twee jaar voeren we bij Estinea een POS-gesprek. Dat is een gesprek tussen een begeleider en een bewoner of deelnemer van Estinea. Of tussen een begeleider en mensen die de bewoner of deelnemer goed kennen. De begeleider die het POS-gesprek voert, is niet degene die de bewoner of deelnemer ondersteunt. Op die manier kijkt iemand eens in de twee jaar met een frisse onafhankelijke blik mee. De begeleider stelt vragen over acht levensdomeinen. Bijvoorbeeld over gezondheid, meedoen en lekker in je vel zitten. 


Ook voor ambulant

Vanaf mei 2024 worden POS-gesprekken ook gevoerd met mensen die ambulante ondersteuning krijgen. Eerder werden deze gesprekken niet gevoerd door Estinea, omdat de gemeente eigen tevredenheidsonderzoeken deed onder de inwoners die ondersteuning vanuit de WMO krijgen. Binnen Estinea hebben we dit toch zelf opgepakt, omdat we het belangrijk vinden om inzicht te krijgen in hoe de mensen die we ambulant ondersteunen de kwaliteit van hun leven ervaren.