Oei! Daar ging ik even de mist in!

Na afloop deelden de ervaringsdeskundigen van Team Samen Sterk een aantal persoonlijke ervaringen met ons. Het werd een gesprek dat ons, hulpverleners, flink over ons eigen gedrag deed nadenken. Het werd een gesprek dat soms best confronterend was.

De ervaringen die de ervaringsdeskundigen deelden, gingen over eigen regie. Ze gaven voorbeelden waarin ze ervaarden dat er beslist werd óver hen en niet met hen. Bijvoorbeeld over een situatie waarin de begeleiders alleen vanuit hun kant regels gesteld hadden over wanneer de ontmoetingsruimte open is. Zonder daar bewoners bij te betrekken. Maar er was ook een bewoner die vertelde dat begeleiders dachten dat hij niet zou kunnen samenwonen met zijn nieuwe liefde. Terwijl dat nu prima blijkt te lukken.

We weten dat elk verhaal twee kanten heeft, maar tijdens die bijeenkomst kwam alleen de kant van de ervaringsdeskundigen aan bod. Ik hoorde later dat mensen daar last van hadden. Ik kan me dat goed voorstellen, want we hebben snel de neiging om uit te leggen waarom de dingen gaan zoals ze gaan. Of te verdedigen waarom we in een bepaalde situatie bepaalde keuzes gemaakt hebben. Het is best moeilijk om dat niet meteen te doen en alleen maar te luisteren wat de ander ervaren heeft. En te voelen wat dit met je doet.

Als ervaringsdeskundigen voorbeelden delen, dan lijkt het of er gelijk een oordeel gegeven wordt, terwijl het daar niet over gaat. Want je mag erop vertrouwen dat er niet getwijfeld wordt aan de goede bedoelingen.

Maar, ook al hebben we de beste bedoelingen, soms staan we er niet bij stil hoeveel we bepalen voor de ander. Dáár ging het die avond over, om daar meer bewust van te worden. Hoe betuttelend we soms kunnen zijn. Hoeveel we invullen voor de ander. Net als thuis, gebeurt dat in het werk ook. Alleen is op het werk het verschil dat een begeleider niet altijd gelijk hoort wat een bewoner niet fijn vindt.

Want het is sowieso best moeilijk om eerlijk te zeggen wat je denkt of wilt of voelt. Maar als je bij Estinea woont en afhankelijk bent van zorg of begeleiding dan is het nog een stapje moeilijker om voor jezelf op te komen. Natuurlijk hebben we de ervaringen van ervaringsdeskundigen die avond besproken met de verschillende raden, het managementteam en de coaches van Team Samen Sterk. Juist om hier van te leren. De reacties verschilden: van ’moedig’ tot en met ’pijnlijk’. Sommigen vonden het lastig dat er maar één kant van het verhaal werd gedeeld. Er waren medewerkers die zich wat aangevallen voelden. Ook kwamen er ideeën. Bijvoorbeeld om voortaan beide kanten van een verhaal te laten vertellen. Of om de verhalen minder persoonlijk te maken, zodat je niet weet om welke bewoners, begeleiders of teams het gaat, meer algemeen. Maar maken we het dan niet juist weer te comfortabel?

De uitdaging is dat we de ervaring van de ander goed horen, zonder dat we ons gelijk aangevallen voelen. Kunnen we een boodschap binnen laten komen en dan zelf ook even kwetsbaar zijn?

En nee, dat is niet zo comfortabel. Misschien is het ook wel eens bevrijdend? Om dat gewoon ook zo te mogen benoemen van ‘oei, daar ging ik even flink de mist in’? Misschien dat je dan daarna met elkaar ook weer moedig verder kunt.

Zo gaf ik laatst mijn schoonvader, die dementie heeft, een compliment dat hij zo mooi op de mondharmonica speelde. Maar opa speelde helemaal niet mooi, hij kon er niets van. En dat wist hij zelf ook misschien wel. Mijn zoon sprak me daarop aan… was ik eigenlijk wel eerlijk tegen opa? “Wat fijn dat je er zo’n plezier in hebt”, dat was wat eerlijker geweest, toch?

Oei, daar ging ik even flink de mist in met mijn “wat kun je dat goed, opa”. Gelukkig konden we er wel om lachen. Want dat is mijn ervaring óók: dat er best begrip voor is. Want uiteindelijk doen we het samen, en met de beste bedoelingen.

En dat dat niet altijd lukt, dat is een feit. Hoe noem je zoiets? Vol vertrouwen verder??!