Conclusies en cijfers over de
Wet zorg en dwang
Bij Estinea hebben de mensen die we ondersteunen zoveel mogelijk vrijheid. Daar maken we afspraken over. Maar er is ook een wet die hierover gaat: de Wet zorg en dwang. De afkorting van die wet is Wzd. De Commissie Onvrijwillige Zorg bekijkt of Estinea zich aan de afspraken en aan de wet houdt en adviseert de raad van bestuur. De commissie kijkt terug op 2023.
In 2023 hebben we het volgende gedaan:
- Gedragsdeskundigen hebben met bijna alle teams gesproken over situaties waarin zorg aan bewoners plaatsvindt zonder dat zij dat willen. Dat noemen we onvrijwillige zorg.
- We keken naar de tijd die gedragsdeskundigen kwijt zijn aan het opschrijven van deze zorg in het cliëntendossier Fierit en hoe dat minder kan.
- We gaven advies over trainingen over onvrijwillige zorg voor medewerkers en gedragsdeskundigen.
- We werkten samen met de cliëntvertrouwenspersonen Wzd.
- We stelden een nieuwe Wzd-functionaris aan. Dat is iemand die speciaal let op de regels voor onvrijwillige zorg.
- We hebben nagedacht hoe we het beleid kunnen aanpassen, zodat het beter past bij wat er in de dagelijkse praktijk gebeurt.
- We volgden de landelijke ontwikkelingen over veranderingen in de Wzd en wat dat betekent voor Estinea.
Het ondersteuningsplan
Soms is het nodig dat bewoners minder vrijheid krijgen. Bijvoorbeeld als ze zichzelf of anderen in gevaar brengen. We noemen dat: beperken in hun vrijheid. Dat doe je niet zomaar. Eerst zijn er gesprekken met de bewoner en mensen die de bewoner goed kennen. Dat zijn bijvoorbeeld familieleden, begeleiders of andere hulpverleners. Tijdens het gesprek worden afspraken gemaakt. Die worden in het ondersteuningsplan gezet. We bekijken regelmatig of die afspraken nog steeds gelden, of dat ze veranderd kunnen worden. Soms mag iemand bijvoorbeeld tijdelijk niet alleen naar buiten. Dit is een voorbeeld van een maatregel. Maar als het goed gaat, dan kan die afspraak of maatregel vervallen. Dan mag die persoon dus weer zelf naar buiten.
Soms is een maatregel nodig voor de kwaliteit van leven van een bewoner. Een voorbeeld hiervan is dat een bewoner tijdens het fietsen wordt vastgehouden, omdat hij anders wegfietst. Dat is een beperking van bewegingsvrijheid, maar het maakt zijn leefwereld wel groter. Hij komt nu op plekken waar hij anders niet zou komen.
In de Commissie
Onvrijwillige Zorg zitten:
2 gedragsdeskundigen
2 begeleiders
1 manager
de Wzd-functionaris
2 stafmedewerkers
Tip!
Voor een begrijpelijke uitleg over de Wet zorg en dwang kijk op:
Welke maatregelen waren er in 2022 en 2023?
In de tabel hieronder zie je de maatregelen die in 2023 in de ondersteuningsplannen van bewoners zijn genoteerd. Het aantal vind je terug in de kolommen 2022 en 2023. Soms waren er meerdere maatregelen nodig bij dezelfde bewoner. Om hoeveel bewoners het gaat, zie je in de kolommen met het aantal bewoners.
Tabel 1 Aantal maatregelen in ondersteuningsplannen
| Categorie (volgens de Wzd) | 2023 | Aantal bewoners | 2022 | Aantal bewoners |
|---|---|---|---|---|
| 1. Eten en drinken, medische handelingen en therapeutische maatregelen. | 37 | 37 | 46 | 44 |
| a. Medicatie geven. Bijvoorbeeld om rustiger te worden. | 37 | 37 | 45 | 43 |
| b. Controles uitvoeren of medische handelingen doen. Bijvoorbeeld controleren of iemand zijn medicatie neemt. | 0 | 0 | 1 | 1 |
| 2. Beperken van bewegingsvrijheid . | 32 | 23 | 37 | 23 |
| a. Iemand op een gesloten afdeling plaatsen. | 1 | 1 | 3 | 2 |
| b. Iemand vasthouden met één of meer zorgverleners). | 17 | 13 | 21 | 18 |
| c. De bewegingsvrijheid van de persoon beperken met bijvoorbeeld een polsband of andere hulpmiddelen. | 8 | 5 | 7 | 4 |
| d. Overig. | 6 | 6 | 6 | 5 |
| 3. De persoon opsluiten, bijvoorbeeld op zijn of haar eigen kamer. | 16 | 12 | 19 | 17 |
| 4. Toezicht houden op de persoon. Bijvoorbeeld met een camera. | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 5. De kleding of het lichaam van iemand onderzoeken. Bijvoorbeeld om te weten of iemand een wapen heeft. | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 6. Controleren of er gevaarlijke spullen of middelen in de woonruimte zijn. | 2 | 2 | 3 | 3 |
| 7. Checken of iemand drugs of andere middelen heeft. | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 8. Regels maken over hoe iemand zijn of haar leven leidt. | 25 | 15 | 30 | 23 |
| 9. Het recht op bezoek beperken. | 1 | 1 | 2 | 2 |
| Totaal | 114 | 68 | 138 | 79 |
| % totaal aantal cliënten Estinea | 7,23% | 8,40% | ||
Wat gaan we doen in 2024?
In 2024 gaan we aan de slag met de volgende onderwerpen:
- Medewerkers nog beter opleiden.
- Een plan maken om persoonlijk begeleiders de rol van zorgverantwoordelijke Wzd te geven en dit plan uitvoeren. Een zorgverantwoordelijke Wzd is iemand die verantwoordelijk is voor de het besluit tot en toepassing van de onvrijwillige zorg die wordt gegeven aan een persoon. Hij of zij zorgt ervoor dat afspraken over onvrijwillige zorg goed worden vastgelegd in het ondersteuningsplan en zo nodig worden aangepast. Diegene beslist dit niet alleen maar overlegt hierover met anderen op verschillende overlegmomenten.
- Uitvoeren van audits met hulp van de Wzd-functionaris.
- Eenvoudiger vastleggen van maatregelen in het nieuwe cliëntendossier PUUR., zodat er meer tijd is om te praten over en te stoppen met onvrijwillige zorg.
- Meedoen aan het landelijk experiment ‘Zinnig en simpel verantwoorden in de Wlz’. Het doel daarvan is om de administratie van de Wzd eenvoudiger te maken.
Wat blijkt uit deze tabel?
Het aantal maatregelen in het ondersteuningsplan is in 2023 lager dan in 2022. Ook gaat het om minder bewoners. Je ziet dit terug in de rode balk met de totaalcijfers: 114 maatregelen bij 68 bewoners in 2023 en 138 maatregelen bij 79 bewoners in 2022. Een van de verklaringen is dat het in 2023 beter is gelukt om maatregelen te verminderen of te stoppen. Van de 114 maatregelen zijn er in 2023 16 maatregelen verminderd of gestopt. Dat is 14%. Een mooie prestatie. Ook omdat er bij Estinea mensen wonen die nooit zonder maatregel kunnen.
Wat deden Cliëntvertrouwenspersonen Wzd in 2023?
Een cliëntvertrouwenspersoon Wzd is iemand van buiten Estinea die er is om mensen te helpen die te maken hebben met de Wet zorg en dwang (Wzd). Deze persoon luistert naar de vragen, zorgen of klachten van bewoners. Bijvoorbeeld als iemand niet tevreden is over de (onvrijwillige) zorg. Hij of zij geeft advies over wat de bewoner of zijn familie dan kan doen.
In 2023 hebben de cliëntvertrouwenspersonen Wet zorg en dwang 46 keer een locatie van Estinea bezocht. Ook hebben ze 16 keer uitleg gegeven in teams. Dit was minder dan in 2022. De vertrouwenspersonen denken dat dit komt omdat mensen al meer weten over dit onderwerp.
Verder zijn alle cliëntvertrouwenspersonen Wzd in 2023 door de cliëntenraad uitgenodigd om een vergadering bij te wonen. En ze hebben kennisgemaakt met de Wzd-functionaris.
In 2023 hebben acht bewoners of hun vertegenwoordigers contact gezocht met de cliëntvertrouwenspersonen Wzd. Meestal was dat na een locatiebezoek. Er waren in 2023 geen doorverwijzingen naar de klachtenfunctionaris en/of vertrouwenspersoon.
